Transformacja energetyczna w Polsce - szansa dla firm i zrównoważony rozwój

Cele transformacji energetycznej i wsparcie inwestycji dla sektora prywatnego

Zgodnie z Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku (PEP2040), państwo zakłada zmniejszenie udziału węgla w miksie energetycznym do poziomu poniżej 28% do 2030 roku oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii brutto do poziomu 32%. Rozwój energetyki jądrowej oraz poprawa efektywności energetycznej mają dodatkowo ustabilizować system i zwiększyć jego niezależność.

Cele te mają być realizowane nie tylko przez spółki Skarbu Państwa, lecz także przez sektor prywatny, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa. Oznacza to rosnącą presję regulacyjną, ale również coraz więcej narzędzi wspierających inwestycje. Przykładem jest projekt ELENA (European Local Energy Assistance/Europejska pomoc na rzecz energetyki lokalnej) realizowany przez Bank Ochrony Środowiska we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym.

Program pozwala na pokrycie do 90% kosztów przygotowania inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej lub wykorzystaniem OZE, co może obejmować m.in. audyty, dokumentację techniczną czy analizy wykonalności. Dzięki temu także mniejsze podmioty mogą włączać się w zieloną transformację, minimalizując bariery wejścia.

Rosnące koszty emisji CO₂ katalizatorem modernizacji przedsiębiorstw

System handlu emisjami (ETS) stanowi kolejne istotne źródło impulsu do zmiany. Wysokie koszty zakupu uprawnień do emisji CO2 skłaniają przedsiębiorców do przyspieszenia modernizacji i przechodzenia na czystsze technologie. W 2022 roku firmy w Polsce wydały na ten cel około 8 mld dolarów, a według szacunków Zero Carbon Analytics do 2030 roku kwota ta może sięgnąć nawet 40 mld dolarów. Przy obecnym poziomie cen uprawnień do emisji, wynoszącym średnio 80–100€/tona, każda tona CO2 wygenerowana przez przedsiębiorstwo oznacza istotne obciążenie finansowe, które może przesądzać o rentowności całej działalności.

ESG jako fundament nowoczesnego zarządzania

Nie tylko względy finansowe determinują działania firm. ESG, czyli strategia uwzględniająca czynniki środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego, coraz częściej postrzegana jest jako fundament nowoczesnego zarządzania. Badania z 2025 roku pokazują, że 87% firm zauważa już konkretne efekty wdrażania polityk ESG, w tym poprawę relacji z interesariuszami, zwiększenie zaangażowania pracowników i łatwiejsze pozyskiwanie talentów. Ponad połowa firm w Polsce wdrożyła działania prośrodowiskowe, a co czwarta ma opracowaną osobną strategię w tym zakresie. Wśród organizacji zatrudniających powyżej 250 pracowników ten odsetek przekracza 70%, co pokazuje skalę zaangażowania dużego biznesu. ESG przestaje być dodatkiem i staje się trwałym elementem strategii wzrostu.

Działania firm mimo przesunięcia obowiązku raportowania CSRD

Co istotne, wiele firm podejmuje działania mimo przesunięcia obowiązku raportowania zgodnego z dyrektywą CSRD. Mimo że obowiązek raportowy CSRD został przesunięty o dwa lata, 47% firm deklaruje, że regulacje unijne mają niewielki wpływ na ich decyzje klimatyczne. Badania pokazują, że tylko 24% przedsiębiorstw uznało odroczenie za powód wstrzymania działań, a większość kontynuuje realizację strategii ESG niezależnie od harmonogramu ustawowego. Świadczy to o rosnącej dojrzałości rynku i jego zdolności do samoorganizacji.

Wyniki najnowszego Sustainable Development Report 2025 potwierdzają, że transformacja energetyczna przynosi efekty także w skali makro. Polska po raz pierwszy w historii znalazła się w pierwszej dziesiątce, zajmując 9. miejsce wśród najbardziej zrównoważonych krajów świata. W rankingu poprawiono naszą ocenę w aż 11 z 17 celów SDG, w tym w zakresie energii odnawialnej, efektywności środowiskowej przemysłu i jakości raportowania. To symboliczny, ale ważny dowód na to, że działania podejmowane przez sektor publiczny i prywatny przynoszą realną zmianę. Utrzymanie tej pozycji będzie jednak wymagać konsekwencji, dalszego rozwoju standardów raportowania oraz strategicznych inwestycji w zielone technologie.

Transformacja energetyczna, czyli konieczność strategiczna

Podsumowując, transformacja energetyczna nie jest już opcją, ale koniecznością. Polskie firmy, które potrafią skutecznie połączyć działania klimatyczne z celami operacyjnymi i strategicznymi, zyskują nie tylko oszczędności i przewagę konkurencyjną, lecz także zaufanie inwestorów i klientów. To inwestycja w przyszłość odporną, zrównoważoną i długofalowo rentowną.