Ulga dla klasy średniej – kogo dotyczy i kiedy warto z niej zrezygnować?

1 stycznia 2022 roku weszły w życie przepisy podatkowej części Polskiego Ładu. Niektóre z wprowadzonych rozwiązań zwiększają obciążenia podatkowe pracowników. Złagodzić te straty ma tzw. ulga dla klasy średniej, z której skorzysta jednak tylko część podatników.

Ulga dla klasy średniej – dla kogo i na jakich warunkach?

Ulga dla klasy średniej skierowana jest do:

• osób zatrudnionych na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy,
• jednoosobowych przedsiębiorców rozliczających się według zasad ogólnych, czyli w oparciu o skalę podatkową (17% i 32%),

osiągających roczny przychód brutto w wysokości od 68 412 do 133 692 PLN, czyli 5 701 – 11 141 PLN brutto miesięcznie. Dla przedsiębiorców powyższy przedział dotyczy dochodu brutto, czyli przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodów, z wyłączeniem składek na ubezpieczenia społeczne.

Z ulgi skorzysta zatem każdy uprawniony podatnik zarabiający na przykład 5 701 PLN brutto miesięcznie. Może ona objąć także osoby zarabiające trochę mniej, ale będące uczestnikami programu PPK. Składka na Pracownicze Plany Kapitałowe opłacana przez pracodawcę jest traktowana bowiem jako przychód. Po doliczeniu składki PPK pracodawcy w wysokości 1,5 proc. z ulgi będzie mógł skorzystać także pracownik zarabiający np. 5 650 PLN brutto miesięcznie.

Z ulgi nie skorzysta natomiast:

• emeryt,
• osoba zatrudniona na postawie umowy cywilno-prawnej,
• podatnik rozliczający się według:
  • ryczałtu,
  • stawki liniowej,
  • karty podatkowej.

W przypadku podatników uprawnionych ulga dla klasy średniej naliczana będzie przez pracodawcę automatycznie każdego miesiąca (przy obliczaniu zaliczek na podatek na listach płac), ale rozliczana będzie w ujęciu rocznym (przy składaniu rocznego zeznania podatkowego). W obu przypadkach do wyliczania ulgi stosuje się inne algorytmy.

Zatem jeśli podatnik uprawniony nie zarobi w ciągu roku wymaganej kwoty (czyli przychód brutto nie przekroczy progu minimalnego - 68 412 PLN, lub przekroczy próg maksymalny - 133 692 PLN choćby o 1 PLN) ulga nie znajduje zastosowania, a różnicę wynikającą z rozliczenia rocznego podatnik będzie zobowiązany zwrócić.

Rezygnacja z ulgi dla klasy średniej – wniosek o niestosowanie odliczenia

W sytuacji, kiedy podatnik nie jest pewny wysokości całkowitego rocznego przychodu warto rozważyć złożenie wniosku o nienaliczanie ulgi dla klasy średniej. Każde, choćby najmniejsze przekroczenie progów skutkuje bowiem utratą prawa do skorzystania z ulgi, a więc brakiem możliwości zastosowania niższej podstawy opodatkowania i koniecznością zwrotu kwoty ulgi określonej w zeznaniu rocznym.

Złożenie wniosku o niestosowanie ulgi nie wyklucza możliwości skorzystania z niej, jeśli przychody pracownika ostatecznie zmieszczą się w przedziale 68 412 – 133 692 PLN brutto. Wówczas taka osoba ma możliwość odzyskania ulgi w formie zwrotu podczas rozliczenia rocznego.

Pamiętać jednak należy, że przychodem w myśl przepisów są wyłącznie przychody ze stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskane z jednoosobowej działalności pozarolniczej przy zastosowaniu skali podatkowej. Do limitu wliczają się więc premie, podwyżki czy dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych. Pod uwagę nie będą brane natomiast dodatkowe przychody z tytułu umowy o dzieło oraz umowy zlecenie.

Rezygnacja z ulgi dla klasy średniej może mieć uzasadnienie w przypadku:

• zmiany formy zatrudnienia w ciągu roku (na przykład przejścia na umowę cywilnoprawną),
• zmniejszenia przychodów wynikającego z sytuacji losowych takich jak choroba lub przejście na urlop macierzyński bądź utrata pracy,
• planowanego w danym roku przejścia na emeryturę,
• zwiększenia przychodów wynikającego z podwyżki płacy, wypłaconych przez pracodawcę premii lub nagród rocznych.

Rezygnacja z ulgi dla klasy średniej – kiedy i jak złożyć wniosek?

Wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej trzeba składać osobno dla każdego roku podatkowego. Jeśli pracownik zdecyduje się złożyć wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej, powinien zrobić to jak najszybciej – najlepiej przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w danym roku. W sytuacji, gdy pracownik nie zdąży złożyć wniosku i zrobi to później (w trakcie roku), ulga nie będzie naliczana od kolejnego wynagrodzenia.

Złożenie wniosku oznacza, że ulga nie będzie naliczana w ujęciu miesięcznym przy obliczaniu zaliczki na podatek, ale podatnik nadal będzie mógł z ulgi skorzystać przy okazji składania zeznania rocznego (jeśli ostatecznie zmieści się w wyznaczonych limitach).

Wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej podatnik składa:

• u swojego pracodawcy,
• dla każdego roku podatkowego odrębnie (nie przechodzi automatycznie na lata kolejne),
• w formie pisemnej podając najważniejsze dane osobowe (PESEL, mię i nazwisko, miejsce zamieszkania, dane podmiotu zatrudniającego),
• najlepiej na dzień przed wypłatą pierwszego wynagrodzenia w danym roku.
  
  

WZÓR WNIOSKU O NIESTOSOWANIE ULGI DLA KLASY ŚREDNIEJ 

Wniosek można cofnąć w każdej chwili, a po jego złożeniu pracodawca nie będzie uwzględniał ulgi dla klasy średniej obliczając zaliczkę na podatek dochodowy pracownika.

Podsumowując, wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej należy złożyć na piśmie u swojego pracodawcy, najlepiej przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w danym roku. Oświadczenie to można złożyć również w trakcie roku, ale skutek będzie miało od wynagrodzeń naliczanych za kolejny miesiąc. Wniosek nie przechodzi na lata kolejne, można go też w każdej chwili cofnąć. Złożenie wniosku powinny rozważyć głównie osoby przewidujące, że mogą stracić prawo do ulgi w ciągu roku, na przykład przekraczając górny próg 133 692 PLN przychodu brutto rocznie lub planujące zmianę formy zatrudnienia, przejście na emeryturę lub urlop macierzyński.

Zobacz także naszą broszurę: Polski Ład - Najważniejsze zmiany od 1 stycznia 2022 r.