CBAM – najnowsze zmiany w regulacjach
Najważniejsze zmiany w CBAM
1. Opóźnienie sprzedaży certyfikatów CBAM
Obowiązek zakupu certyfikatów CBAM zostanie przesunięty z 2026 na 2027 rok, co daje importerom dodatkowy czas na przygotowanie. Warto jednak pamiętać, że koszty związane z emisjami wbudowanymi w importowane towary w 2026 roku nadal będą obowiązywać – zostaną jedynie poniesione w 2027 roku (Art. 1(14)).
2. Nowy próg zwolnienia dla małych importerów
Firmy importujące rocznie mniej niż 50 ton objętych towarów będą zwolnione z obowiązków CBAM. Dzięki temu aż 90% importerów zostanie wyłączonych z systemu, przy jednoczesnym objęciu 99% emisji. Próg zwolnienia de-minimis zaproponowany przez Komisję Europejską nie jest stały.
Komisja do końca lipca każdego roku będzie weryfikowała tę wartość w oparciu o określony w rozporządzeniu wzór, zgodnie z którym raporty CBAM mają zapewnić pokrycie ponad 99% emisji wbudowanych w towary importowane do UE. Komisja będzie też miała możliwość ustalania indywidualnych progów dla określonych kategorii towarów CBAM w drodze rozporządzenia delegowanego.
3. Surowsze kary za celowe naruszenia przepisów
Drobne naruszenia będą skutkowały niższymi grzywnami, ale celowe omijanie regulacji, np. poprzez dzielenie importu na mniejsze partie, będzie skutkować karami od trzech do pięciu razy wyższymi niż dotychczas.
4. Komisja Europejska zaproponowała znaczne ułatwienia w ustalaniu wartości emisji wbudowanych
Zgodnie z nowelizacją, emisje wbudowane można będzie ustalać w oparciu o dane z literatury naukowej, a w razie braku innych informacji również o wartości domyślne. Wykorzystanie wartości domyślnych w raportach było możliwe dla importerów do 31 lipca 2024 r. W istocie, wartości domyślne znacznie przewyższają wartości rzeczywiste emisji, co ma motywować importerów do uzyskania realnych danych o emisjach wbudowanych. Zgodnie z projektem rozporządzenia:
W przypadku, gdy rzeczywiste emisje nie mogą być odpowiednio określone przez upoważnionego zgłaszającego CBAM, stosuje się wartości domyślne. Wartości te ustala się na poziomie średniej intensywności emisji każdego kraju wywozu i dla każdego z towarów wymienionych w załączniku I innych niż energia elektryczna, powiększonej o proporcjonalnie zaprojektowany narzut. Narzut zostanie określony w aktach wykonawczych przyjętych zgodnie z Artykułem 7(7) i ustalony na odpowiednim poziomie w celu zapewnienia integralności środowiskowej CBAM, w oparciu o najbardziej aktualne i wiarygodne informacje, w tym na podstawie informacji zebranych w okresie przejściowym. Jeżeli wiarygodne dane dla kraju eksportującego nie mogą być zastosowane dla danego rodzaju towarów, wartości domyślne będą oparte na najwyższej intensywności emisji tych krajów eksportujących, dla których można zastosować wiarygodne dane dla tego rodzaju towarów.”
Zobacz także: ESG – pakiet uproszczeniowy OMNIBUS
Inne istotne zmiany
Uproszczenia w zakresie zgodności
- Wymogi dotyczące kwartalnego utrzymywania certyfikatów CBAM zostały zredukowane do wysokości odpowiadającej 50% emisji wbudowanych w danym kwartale, co może zmniejszyć obciążenia finansowe importerów.
- Deklaracje CBAM będą składane w październiku zamiast w maju, co daje więcej czasu na ich przygotowanie.
- Importerzy będą mogli odliczyć od wartości certyfikatów CBAM opłaty za emisje opłacone przez uczestników łańcucha dostaw spoza kraju pochodzenia importowanych produktów.
- Importerzy będą mogli upoważnić inne podmioty do wykonywania w ich imieniu obowiązków związanych z CBAM. Takie upoważnienie nie będzie jednak prowadziło do braku odpowiedzialności za obowiązki CBAM po stronie importera. Wspomniane upoważnienie będzie przypominało bezpośrednie przedstawicielstwo celne.
- Wartość certyfikatów CBAM do nabycia po raz pierwszy w 2027 r. zostanie obliczona na podstawie średniej ceny uprawnień EU ETS z 2026 r.
Dostosowanie zakresu CBAM
- Niektóre produkty zostaną wyłączone z systemu CBAM (Załącznik I).
- Rozporządzenie wprowadza klauzulę antyabuzywną, zgodnie z którą sztuczne działania mające na celu obejście obowiązków CBAM, takie jak dzielenie przesyłek na mniejsze części, będą szczególnie sankcjonowane.
Zmiany w unijnych regulacjach środowiskowych
Unia Europejska planuje również istotne zmiany w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju i należytej staranności w łańcuchach dostaw. Nowe przepisy mogą znacznie ograniczyć obowiązki wielu firm:
- Zmiany w Dyrektywie o raportowaniu zrównoważonego rozwoju (CSRD) – tylko największe firmy (powyżej 1000 pracowników i 450 mln € obrotu) będą zobowiązane do raportowania, zamiast dotychczasowego progu 50 pracowników i 8 mln € obrotu.
- Ograniczenie zakresu należytej staranności (CSDDD) – firmy będą zobowiązane do monitorowania jedynie bezpośrednich dostawców, a nie całych łańcuchów dostaw.
- Mniejsza częstotliwość audytów dostawców – zamiast corocznych audytów, firmy będą musiały monitorować dostawców raz na pięć lat.
- Brak obowiązku zrywania współpracy z niezgodnymi dostawcami – firmy nie będą już musiały automatycznie kończyć współpracy z partnerami naruszającymi standardy środowiskowe i praw człowieka.
- Zmiana systemu kar – kraje członkowskie nie będą już musiały ustalać wysokości kar na podstawie obrotów firmy.
Te zmiany budzą kontrowersje i mogą napotkać opór w Parlamencie Europejskim, szczególnie ze strony grup zielonych i lewicowych, które obawiają się osłabienia przepisów chroniących środowisko i prawa człowieka.
CBAM - jak możemy pomóc?
Zmiany w CBAM oraz w unijnych regulacjach środowiskowych wiążą się z rosnącą potrzebą śledzenia przepisów i dostosowywania strategii biznesowej. Oferujemy wsparcie w:
- Analizie wpływu CBAM i regulacji środowiskowych na działalność firm,
- Przygotowaniu strategii zgodności z przepisami,
- Optymalizacji raportowania emisji i zarządzaniu certyfikatami,
- Minimalizacji ryzyka kar i niezgodności,
- Wsparciu w zakresie należytej staranności w łańcuchach dostaw.
Zapraszamy do kontaktu, aby dowiedzieć się więcej o tym, jak skutecznie zarządzać ryzykiem związanym z CBAM i nowymi regulacjami środowiskowymi.
Sprawdź naszą usługę:
Raportowanie CBAM
